Wymagania jakie nałożono na producentów samochodów przez wprowadzenie normy Euro 4 jak również Euro 5 wymusiły na nich wprowadzenie systemów, które znacznie obniżą emisje szkodliwych gazów do atmosfery. Jednym z takich systemów stosowanych głównie w samochodach ciężarowych jest system SCR.
Układ SCR (Selektywnej Redukcji Katalitycznej) składa się ze zbiornika na środek AdBlue, układu wtryskowego oraz katalizatora SCR. Zasada działania polega na uzdatnianiu spalin w układzie wydechowym silnika. Odbywa się to bez ingerencji w osiągi silnika dzięki czemu możliwe jest uzyskanie większej sprawności w zakresie osiągów i zużycia paliwa.
Uzdatnianie spalin odbywa się przez wtrysk do katalizatora SCR specjalnego roztworu składającego się z mocznika i wody destylowanej zwanego AdBlue. Pod wpływem wysokiej temperatury występującej w układzie wydechowym mocznik zmienia się w amoniak i dwutlenek węgla. Po czym w katalizatorze następuje reakcja amoniaku z tlenkami azotu w wyniku czego zostają one zmienione w lotny azot i parę wodną. Pozostałości amoniaku które nie zareagowały z tlenkami azotu również zostają zmienione na lotny azot i parę wodną i zintegrowanym katalizatorze Clean-Up.
System SCR podłączony jest do systemu diagnostyki pokładowej dzięki czemu kierowca informowany jest o konieczności uzupełnienia środka AdBlue w zbiorniku jak i o przekroczeniu zawartości szkodliwych substancji w spalinach.
AdBlue jest nieszkodliwy i nietoksyczny dodatek do paliwa składającym się z mocznika i wody destylowanej. Mocznik otrzymywany jest z gazu ziemnego oraz wykorzystywany jest w produkcji nawozów sztucznych, kosmetyków oraz dodatków spożywczych.
Zużycie środka AdBlue uzależnione jest głównie od zużycia paliwa. W samochodach wykorzystywanych do przewożenia lekkich materiałów będących w klasie Euro 4 zużycie środka AdBlue waha się w granicach 1 l na 100 km, natomiast w samochodach ciężarowych znajdujących się w tej samej klasie zużycie to wynosi ok. 1,5 l na 100 km. Podane wartości wzrosną wraz z pojawieniem się normy Euro 5. Przy zastosowaniu w samochodzie zbiornika 40 l możliwe jest przejechanie nawet 2500 km bez tankowania czynnika.
Środek AdBlue nabyć można na stacjach paliwowych, które wyposażone są w instalacje umożliwiającą dystrybucje tego środka. W obecnej chwili liczba dostępnych stacji jest niewielka lecz zaobserwować można znaczny wzrost liczby punktów zajmujących się dystrybucja środka AdBlue.
Czynnik AdBlue zamarza w temperaturze -11 stopni C. Jednak dzięki układowi podgrzewania zbiornika, następuje szybki powrót czynnika do stanu ciekłego, umożliwiającego prawidłowe działanie tuż po uruchomieniu silnika. Również przy niskich temperaturach otoczenia efekt oczyszczania spalin może znacznie się opóźnić.
Ze względu na to, że system SCR umieszczony jest w układzie wydechowym nie wpływa on w żaden sposób na osiągi silnika jak również nie pogarsza zdolności do rozruchu.
Dzięki zastosowaniu systemu SCR znacznie zmniejszono ilość szkodliwych substancji emitowanych do środowiska nie powodując tym samym znacznego utrudnienia w obsłudze pojazdu. Zastosowanie opisanego układu umożliwiło poprawienie osiągów silnika bez zwiększenia jego szkodliwego wpływu na środowisko naturalne oraz ilość spalanego paliwa.
W związku z ciągłym podwyższaniem wymogów dotyczących ochrony środowiska możemy się spodziewać szybkiego doskonalenia systemu SCR lub zastąpienia go innym systemem zmniejszającym emisję szkodliwych substancji.