Artykuł pochodzi ze strony www.info-samochody.pl. Oryginał znajdziesz pod adresem:
http://www.info-samochody.pl/artykul,id_m-108,t-mechanizm_roznicowy.html
Autor: Tomasz Chrapka / Data: 2007-08-21

Mechanizm różnicowy

Jadąc samochodem o rozstawie kół 1,4 metra po okręgu o średnicy 10 metrów, to koła “wewnętrzne” pokonują około 31 metrów, natomiast koła zewnętrzne około 40 metrów. Różnica w drodze jak widać jest spora. Koła zewnętrzne muszą obrócić się o wiele więcej razy od wewnętrznych. Możliwość taką zapewnia mechanizm różnicowy.

Mechanizm różnicowy Mechanizm różnicowy

Mechanizm różnicowy zwany również dyferencjałem jest to mechaniczna przekładnia zębata wynaleziona przez Carla Benza. Stosuje się ją w układzie napędowym pojazdów, aby umożliwić obracanie się kół napędzanej osi z różną prędkością obrotową. Jest to jak najbardziej pożądany efekt. Zapobiega on powstawaniu naprężeń w układzie napędowym, prowadzących do szybszego zużycia przekładni, opon, ukręcenia półosi, a także zwiększenia zużycia paliwa.

Sytuacje takie występują podczas:

  • jazdy po okręgu
  • jazdy po łuku, omijania przeszkody, wyprzedzania, itp
  • jazdy po nierównej nawierzchni
  • jazdy po podłożu o różnej przyczepności
  • hamowania, gdy hamulce na jednej osi działają z różną siłą
  • ruszaniu z piskiem opon

Po przeanalizowaniu tych sytuacji można stwierdzić, iż koła na jednej osi bardzo rzadko kręcą się z jednakową prędkością.

Budowa

Schemat układu różnicowego
Mechanizm różnicowy składa się z:

  • dwóch kół koronowych – duże koła zębate napędzające półosie
  • satelitów – czterech lub więcej małych kół zębatych
  • dwóch pierścieni ślizgowych
  • krzyżaka
  • obudowy

Zasada działania

W przypadku gdy oba koła koronowe połączone półosiami z kołami pojazdu, obracają się z jednakową prędkością, wtedy satelity się nie obracają. Można powiedzieć, że mechanizm różnicowy nie pracuje, a napęd jest przenoszony na koło dokładnie w taki sam sposób, gdyby były one połączone sztywną osią.

Z kolei jeśli w wyniku jednej z przyczyn opisanych powyżej, nastąpi zmiana prędkości obrotowej jednego z kół w stosunku do drugiego, to wówczas satelity obrócą się wokół własnej osi. Wynikiem tego będzie to, że prędkość obrotowa drugiego koła zmniejszy się o taką wartość o jaką wzrosła prędkość obrotowa koła pierwszego.


Mechanizm różnicowy nie działa


Mechanizm różnicowy koryguje prędkości obrotowe kół

W praktyce można doprowadzić do sytuacji w której jedno koło będzie się poruszało z podwójną prędkością obrotową, natomiast drugie koło będzie stało. Może się to zdarzyć, gdy koła będą miały różne przyczepności lub jedno z kół nie będzie miało kontaktu z powierzchnią. Zjawisko to obniża możliwość poruszania się po śliskiej nawierzchni oraz w trudnym terenie. Aby temu zapobiec stosuje się mechanizm różnicowy o zwiększonym oporze. Mechanizm taki przenosi większy moment obrotowy na koło o lepszej przyczepności.

Pożądana blokada

W samochodach terenowych, ciężarowych oraz ciągnikach rolniczych stosowane są blokady mechanizmów różnicowych, aby umożliwić tym pojazdom poruszanie się w ich “środowiskach”. Pamiętać jednak należy, aby zbyt długo nie jeździć z włączoną blokadą, gdyż może to doprowadzić do uszkodzenia mechanizmu różnicowego.

----------------------
Zdjęcia na licencji GNU Free Documentation License pochodzą z:
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Differential_free.png
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Differential_locked.png
http://pl.wikipedia.org/wiki/Grafika:Differentialgetriebe2.jpg