Technika

Bezpieczenstwo

Nowe technologie

Przepisy i technika jazdy

Kategorie artykułów

Dane techniczne

Katalizator samochodowy

Drukuj

Autor: Marcin Chrapka / Data: 2007-07-11

Rozwój motoryzacji i jej wkraczanie do powszechnego życia sprawiło, że dość szybko dostrzeżony został problem duzej emisji zanieczyszczeń do atmosfery. Problem ten oczywiście powiększał się w miarę przyrostu liczby samochodów na drogach. W efekcie tego zaczęto wprowadzać coraz bardziej rygorystyczne normy czystości spalin, a to z kolei spowodowało, że producencji samochodów zaczęli konstruować urządzania mające redukować emisję szkodliwych związków chemicznych przez samochody. Jednym z takich urządzeń jest katalizator samochodowy (jego naukowa nazwa to reaktor katalityczny).W tym artykule dowiesz się jak działa to urządzenie i jak o nie dbać, aby jak najdłużej poprawnie spełniało swoje funkcje.

Podstawy teoretyczne

Przekrój katalizatora

Fot: Wikipedia (Licencja)

Katalizator zawiera wswojej budowie substancje chemiczne (katalizatory), które pobudzają zawarte w spalinach substancje do reakcji ze sobą, same nie zużywając się. Odpowiedni dobór substancji katalitycznych powoduje, że w wyniku takich wymuszonych reakcji powstają związki chemiczne mniej (lub wcale) nie uciążliwe dla środowiska (np. z tlenku węgla powstaje dwutlenek węgla).

Budowa i działanie

Katalizator samochodowy jest częścią układu wydechowego (obecnie praktycznie niezbędną, aby nowo wyprodukowany samochód spełnił obowiązujące normy czystości spalin).

Ze względu na inny skład spalin w silnikach o zapłonie iskrowym i samoczynnym stosowane są różne rodzaje katalizatorów.

Katalizatory w silnikach o zapłonie iskrowym powinny mieć możliwość zredukowania tlenków azotu oraz utlenienia tlenku węgla (do dwutlenku węgla) oraz węglowodorów (w wyniku reakcji powstaje woda oraz dwutlenek węgla).

W silnikach Diesel'a stosowane są katalizatory, które tylko utleniają tlenek węgla i węglowodory. Ze względu na specyfikę pracy tych silników (praca na ubogiej mieszance) niemożliwa jest jednoczesna redukcja tlenków azotu. Aby zredukować tlenki azotu coraz częściej stosowane są dodatkowe katalizatory np. wykorzystujące mocznik jako katalizator reakcji. Taki katalizator ulega jednak zużyciu.

Zamontowanie katalizatora jest co prawda możliwe w prawie każdym samochodzie (wyjątek stanowią te zasilane benzyną ołowiową), jednak jego prawidłowe działanie wymaga odpowiedniego składu mieszanki paliwowo-powietrznej (tak aby skład spalin umożliwił całkowitą reakcję między sobą szkodliwych substancji) oraz odpowiedniej temperatury samego urządzenia. Dlatego katalizator może działać na 100% swoich możliwości tylko w silnikach z wtryskiem sterowanym m.in. sondą lambda.

Użytkowanie samochodu z katalizatorem

Użytkując samochód z katalizatorem należy zachować pewne zasady. Katalizator mocno sie nagrzewa, a jako że zwykle znajduje się w dolnej części pojazdu nie należy stawiać pojazdu nad łatwopalnymi substancjami (np. wysuszoną trawą).

Natomiast nie musimy zbytnio martwić się trwałością katalizatora. Nowoczesne i dobrze eksploatowane urządzenia wytrzymują co najmniej 80 000 km – w praktyce można je użytkować nawet dwukrotnie dłużej (jednak ich sprawność spada wtedy o około 1/4).

Przyszłość

Coraz ostrzejsze normy czystości spalin emitowanych do atmosfery powodują szybką ewolucję katalizatorów. Coraz częściej stosowane są całe ich układy (np. stosowany w silnikach diesela układ wykorzystujący mocznik do redukcji tlenków azotu jest przecież niczym innym jak dodatkowym katalizatorem).

Tak więc przyszłość zawodowa ludzi zajmujących się projektowaniem i ulepszaniem katalizatorów rysuje się raczej w tęczowych barwach. A dla nas (i naszego środowiska naturalnego) oznacza to same plusy – samochody będą emitowały coraz mniej szkodliwych substancji a my będziemy mogli cieszyć się czystszym powietrzem.

Wasze komentarze:

Autor(ka): Grzegorz
Data nadesłania:
12.07.2007 14:18

Słyszałem ze dopiero niedawno tak naprawdę zbadano jak naprawdę działa katalizator. Podobno do tej pory nie wiedziano jakie reakcje chemiczne naprawdę zachodzą w katalizatorze. Zastanawia mnie tylko w takim razie jak udało sie go zrobić.

Pozdrawiam

Autor(ka): Autor
Data nadesłania:
12.07.2007 16:56

Myślę jednak, że jest odwrotnie. Trudno konstruować urządzenie, które działa na nieznanej nam zasadzie.

Autor(ka): on225
Data nadesłania:
11.03.2008 23:21

nie znam sie na tym, ale jeżeli naprawdę jest tak jak jak napisali powyżej to dla mnie bomba, super sprawa

Autor(ka): ji
Data nadesłania:
15.04.2008 08:23

nic nie rozumiem

Autor(ka): Snoopy
Data nadesłania:
19.04.2008 18:22

A skąd wiadomo że katalizator jest wyeksploatowany, tzn. jakie są objawy albo jak to stwierdzić?

Autor(ka): Gość
Data nadesłania:
23.07.2008 15:45

stacja diagnostczna sie klania

Autor(ka): mechanik
Data nadesłania:
09.10.2008 10:58

super tekst,naprawdę mi się przydał

Autor(ka): drop
Data nadesłania:
11.12.2008 02:06

To ja wam powiem tak... Katalizator to najwieksze obciażenie dlasilnika, spadek mocy a uszkodzony katalizator nawety uszczelke pod głowicą uszkodzi... miałem escorta 97 w którym kate usunałem i co??? auto zaczeło oddychac.. to auto miałem w benzynie bez gazu a jeżdziło z katą gozej niż w aucie z niewyregulowanym gazem... nie wierzcie w te bzdury, katalizator jest nagorszym ku...stwem jakie na tej ziemi wynaleziono.... a jeszcze jakie drogie... postawicie pytanie, a co z na przegladzie jak sie ktos dopatrzy??? nic.... zaden diagnosta nie zagląda czy masz katalizator a juz w szczególnosci policjant... pozbywajcie się katalizatorów a zobaczycie jak auto dopiero bedzie jeździć... jechać do tłumikowca i powiedziec, niech pan mi usunie katę i wstawi rurę... jak wyjedziecie na ulicę przyznacie mi rację, ze warto było...

Autor(ka): Morus
Data nadesłania:
07.01.2009 12:01

"dropę" musze przyznać Ci racje katalizator bardzo zamula silnika, zwiększa spalanie ale tez zmniejsza emulsje CO2. Wiec jaki kompromis musi być... Jak by każdy wyciągał katalizator to dzisiaj mamy czarny śnieg ;/ (chociaż na Slasku dzięki przemysłowi już tak jest)i oddychał byś spalinami.

Autor(ka): Kat.
Data nadesłania:
17.01.2009 14:15

a czy trzeba stosować inną benzynę? tzn. 98-kę a nie 95-kę? czy to nie ma znaczenia?

Autor(ka): Perek
Data nadesłania:
13.04.2009 21:58

Moim zdaniem katalizator jest tylko potrzebny tylko po to zeby powietrza nie zanieczyszczac bo grupa ekologów wymysliła sobie a nie wzieli pod uwage trybu pracy auta

Autor(ka): jaśko
Data nadesłania:
03.05.2009 18:58

Kiedy następuje przegrzanie katalizatora

Autor(ka): Gość
Data nadesłania:
23.09.2009 12:13

w starszych autach, tzn. pow 10 lat kat to zbędne złomstwo.zwykła wspawana rura daje 2 razy lepszy efekt niz niesprawny kat. uwierzcie siedzę w tym od lat. chłopaki boscha w rękę i ogień!!!!

Autor(ka): bobecek89
Data nadesłania:
27.11.2009 17:58

przy usunięciu katalizatora w prostych silnikach w których sonda lambda jest przed katalizatorem bezpiecznie mozna wyciąć katalizator . Praca silnika nie zmieni się na gorsze a napewno zyskamy troche mocy. jednak jest troche głośniej zwlaszcza w silnikach 16v. Dzwięk pracy silnika 2.0 16v po wycięciu katalizatora jest po prost metaliczny i nie kazdemu sie to podoba. Ratunkiem są strumiennice i tłumiki montażowe. Najlepszym choć i najdroższym rozwiązaniem jest zastąpienie orginalnego katalizatora innym o większej przepustowości.

Autor(ka): keysej
Data nadesłania:
04.01.2010 19:57

ale glupoty piszecie- sie usmialem. w nowym samochodzie wywalenie katalizatora zakonczy sie kupnem nowego i robota w oficjalnym serwisie ( mnostwo czujnikow), inna sprawa ze kazdy przeglad ( 3 letni samochod) musi sie odbyc z pomiarem spalin- bez katalizatora mozecie pomazyc o przejsciu takiego testu, w starych samochodach czasem wyciecie cos da, szkoda tylko ze sondy zglupieje i natychmiast wyskoczy MIL (check engine)- a to juz moga krokodylki sprawdzic, kolejna sprawa, nie wiecie ze silnik ma odpowiednie miec cisnienie na wylocie? jezeli jest ono zbyt male to macie zwiekszone spalanie i czasem nawet dostaje " w rure" paliwo niedopalone.. powodzenia szpece.. co dolot robia z rur kanalizacyjnych a za filtr wstawiaja siatke z ogrodzenia.. bo lepiej jezdzi..

Autor(ka): Piotr
Data nadesłania:
18.01.2010 13:14

To prawda-katalizator to problem szczególnie w silnikach z dwiema sondami lambda. Po wycieciu kata i wstawieniu rury samochód zachowywał się normalnie ale wzrosło znacząco zuzycie paliwa (podobno silnik wszedł w tryb awaryjny) zapaliła sie kontrolka i zaczeło ostro śmierdzieć spalinami z rury. Zero szans na przegląd. Nie było innego wyjścia jak wstawić kata. Stać mnie było tylko na uniwersalnego EURO 3 za 400zł z montażem. Były też kat dydykowane do mojego modelu firmy Bosal za 1200zł i oryginał za 3000zł. Na uniwersalu chodzi, kontrolka się nie pali. Ile wytrzyma - to już zmartwienie nowego właściciela.

Autor(ka): karkarea
Data nadesłania:
10.04.2010 20:49

Niech ktoś mi podpowie comam zrobić jeśli przy kupnie samochodu w dowodzie wpisany był katalizator,ale po zarejestrowaniu na siebie w nowym dowodzie już go nie wpisali.Robiony był dodatkowy przegląd na wniosek Wydz.Kom. i przeszło a katalizator ciągle jest. Mogę się go pozbyć skoro w nowym dowodzie nie istnieje???

Autor(ka): Franz
Data nadesłania:
04.05.2010 16:22

siemano moto fani w mojej lagunie która ma już 12 lat coś brzęczy w katalizatorze narazie nie byłem jeszcze u mechanika szukam informacji w necie jak coś wiecie to dajcie znać co to może być

Autor(ka): co złego to nie ja
Data nadesłania:
04.05.2010 18:21

Franz obawiam się, że wiem co to może być i na pewno nie będzie to tania naprawa. Najprawdopodobniej posypał się katalizator a dokładnie ceramiczny wkład, który w nim jest. Jedyną legalną naprawą jest wymiana kata. A mniej legalną to potrzaskać wkład do końca i wysypać :P

Autor(ka): Franz
Data nadesłania:
04.05.2010 21:37

a jakie negatywne skutki dla silnika może mieć taka mniej legalna naprawa ?

Autor(ka): Łukasz
Data nadesłania:
04.05.2010 21:51

Dla silnika skutków nie będzie raczej żadnych jedynie co to będziesz bardziej zatruwał środowisko no i mogą być większe problemy na przeglądzie rejestracyjnym

Autor(ka): ilokli
Data nadesłania:
25.05.2010 21:48

a ja to zachecam do odzyskiwania metali szlachetnych z katalizatorow. To jest platyna, pallad i rod, ktore naniesione sa na ceramiczne lub metalowe rdzenie katalizatorow. To bylby biznes! Pracowalam przy powstawaniu katalizatorow w BASF w Niemczech i znam sprawe od podszewki.

Autor(ka): monika
Data nadesłania:
30.05.2010 01:00

Chlopaki,mam problem.Dzisiaj zaswiecila mi sie kontrolka katalizatora.Auto kupilam w marcu i jest gwar.na rok.Uzywany mial 36000km i byl zrobiony"niby" przeglad.(mowie niby bo we wloszech gdzie zyje jest wszystko na niby)Czy wiecie moze czy ja mam to zglosic do salonu gdzie go kupilam? I czy oni powinni naprawic usterke,czy ja?Dzieki za ewentualny kom.widze,ze jestescie w tym fachu i mam nadzieje,ze ktos mi cos doradzi!Dzieki! Monika.

Autor(ka): Andy
Data nadesłania:
20.06.2010 20:40

Padł mi katalizator.Mam 2 sondy -przed i za katalizatorem.Czy konieczna jest wymiana katalizatora czy można dokonać tańszej naprawy z ominięciem katalizatora>

Autor(ka): Gość
Data nadesłania:
14.07.2010 23:34

Ja na przykład kupiłem samochód z silnikiem Diesla z wyciętym katalizatorem. Niedawno kupiłem katalizator ponieważ nie mogłem wytrzymać tego smrodu spalin bez oczyszczenia. Poza tym też nie chciałem zatruwać środowiska :)

Autor(ka): Clio 1.2 2001 r.
Data nadesłania:
28.07.2010 20:31

Witam. Prosze o informację: Gdzie w Clio 1.2 z 2001 r.umieszczona jest sonda - za czy przed katalizatorem? Dziękuję z góry. Pozdrawiam

Autor(ka): GOLF 3 GTI
Data nadesłania:
13.09.2010 16:30

Witam, mam golfa 3 z silnikiem 2,0 16V o mocy 150 km, i według mnie coś jest nie tak, auto ma ponad 200 tys przebiegu, i jak dla mnie to ma za malą moc, ale komputer nie wykazuje błędow, czy spadek mocy silnika może być spowodowany uszkodzeniem katalizatora? Proszę o rady.

Autor(ka): walic katalizatory
Data nadesłania:
31.01.2011 19:28

kij wie czy sami ekolodzy nie wymyslili katalizatora i nei dla ochrony srodowika tylko zeby zrobić kase

Autor(ka): NIEMAMKATA
Data nadesłania:
09.02.2011 16:19

a nie prościej byłoby pokryć platyną np tłoki i/lub kolektor ? jeszcze lepsza temperatura pracy do katalizy i nie tłumienie spalin ??

Autor(ka): RBX
Data nadesłania:
09.02.2011 23:35

zamiast kata Można dać strumienice ;]

Autor(ka): polak
Data nadesłania:
18.05.2011 14:15

Widzę że zdania uczonych są podzielone.Obecnie mam problem bo w moim Hyundaiu (84 tys. przebiegu) zaczyna coś latać w środku katalizatora. Jednak wymienie to zbyteczne urządzenie.

Autor(ka): wszechwieczny
Data nadesłania:
15.06.2011 09:54

do: Grzegorz
Jak działa katalizator było wiadomo od dawna, dlatego były konstruowane, zreszta konstrukcja jest prosta wiec nie byłoby problemu skonstruowac go nawet nie wiedząc jak działa. A jakie reakcje w nim zachodza tez było wiadomo bo to akurat łatwo sprawdzić badając skład mieszanki przed i za katalizatorem. jedyne czego prawdopodobnie nie było wiadomo to w jakiś pośrednich etapach zachodzą reakcje i to rzeczywiście mogło być stosunkowo niedawno odkryte, ale to nie ma wpływu na sama zasadę działania katalizatora może natomiast pomóc w jego usprawnieniu.

Autor(ka): londa1
Data nadesłania:
26.06.2011 20:35

Mam GOLFA 4 zaczęło coś gruchotać właśnie w katalizatorze,sondę mam w katalizatorze czy z tego powodu mogła mi sie zapalić kontrolka silnik na desce?.

Autor(ka): janek
Data nadesłania:
30.10.2011 19:01

Mam opla vectre B 16 v i od pewnego czasu świeci mi sonda lambda na gazie spada moc silnika. Czy można tak jeżdzić czy cos s ie może bardziej zepsuc oprucz zwiekszonego spalania?

Autor(ka): maniek
Data nadesłania:
03.06.2012 11:43

czy jak wytne kata z astry 2 16-16v to bedzie lepiej chodzil i mniej palil

Autor(ka): wojciech1987
Data nadesłania:
17.01.2013 17:59

pracuje w dobrym warsztacie, czesto usuwamy katy, glownie z powodu ich uszkodzenia, dzis z braku czasu usunalem w swoim aucie(323f 1.8benz 2000r) teraz moge potwierdzic zdaniakolegow, wieksza moc, metaliczny odglos, niestety troszke glosniej, paliwo nie wiem jak spala ale znajac zycie nie bedzie znaczacej roznicy

Newsletter - bądź na bieżąco

Co tydzień znajdziesz w naszym portalu
nowe, ciekawe artykuły.

Zapisz się na nasz bezpłatny Newsletter,
a co tydzień prześlemy Ci informację
o nowościach na naszej stronie.

Mój adres email:
Zgadzam się z Polityką Prywatności.

Pamiętaj - nigdy, nikomu nie udostępniamy Twojego adresu email!

Polecamy artykuły